Đền tháp Borobudur

Borobudur là một ngôi đền tháp Phật lớn nổi tiếng tọa lạc ở trung tâm tỉnh Java, Inđônesia. Tên Borobudur có gốc từ Boro và Budur; tiếng Phạn, có nghĩa là "đền thờ Phật trên ngọn núi".
Ngôi đền tháp này được xây dựng dưới vương triều Sailendra vào thể kỷ VIII đến IX.
Sau khi vương triều Phật giáo Sailendra sụp đổ, ngôi đền đã bị lãng quên trong suốt 10 thế kỉ. Theo thời gian, ngôi đền đã bị đổ nát và hư hỏng trầm trọng.
Ngôi đền tháp nằm trên đỉnh một quả đồi, giữa vùng đồng bằng phì nhiêu rộng 85 ha, phía sau là một dãy núi, góp phần làm nổi bật ngôi đền tháp Phật thiêng liêng hùng vĩ.
Đền tháp Borobudur được xây dựng trên lưng chừng quả đồi, cách chân đồi 15,5 m, bao gồm 12 tầng to, nhỏ, vuông, tròn xem kẽ, kế tiếp nhau. Toàn bộ ngôi đền cao 42 m. Chiều dài mỗi mặt ở chân đền là 123 m. Nhưng nếu đi hết các bậc thang, các hành lang của 12 tầng để lên đến đỉnh tháp thì phải đến 5 km.
Tầng thứ nhất (từ chân đồi lên) hình vuông, mỗi cạnh hướng về một phương rõ rệt. Giữa mỗi cạnh có một khoảng trống rộng 7,38 m, có hai con sư tử bằng đá chầu hai bên, hình thù khá đồ sộ.
Tầng thứ hai cách tầng thứ nhất 1,52 m, không xây theo dạng hình vuông như ở tầng thứ nhất, mà là hình đa giác 20 cạnh, gần như bao quanh lấy sườn đồi.
Từ tầng thứ ba trở lên, lại có hình dạng vuông, riêng tầng ba trên cùng có dạng hình tròn. Trên mỗi tầng có xây dựng nhiều đền đài. Trên cùng của đền tháp là nằm ở trung tâm là bảo tháp có mái tròn hình chuông. Có tất cả 72 tháp chuông nhỏ được xây xung quanh. Bên trong mỗi tháp chuông có Đức Phật ngồi nhập định.
Tất cả các tường thành đền Borobudur đều được phủ kín những phù điêu, được chạm trổ rất công phu, mô tả về cuộc đời Đức Phật Thích Ca Mâu Ni từ đản sinh đến khi thành đạo. Ngoài ra, trên các bức tường còn điêu khắc những vị Bồ Tát và các Đại đệ tử của Đức Phật với sự chạm khắc khá công phu và tỉ mỉ.
Vào ngày 23/2/1983, dưới sự giúp đỡ của UNESCO, chính phủ Inđônesia đã tiến hành trùng tu thành công lại ngôi đền. Ngày nay, Borobudur không còn nguyên vẹn như trước kia nhưng bằng sự nỗ lực của Nhà nước và Chính phủ Inđônesia với việc bảo tồn và lưu giữ. Đền tháp Borobudur trở thành trung tâm khu du lịch của tỉnh Java; xứng đáng là 1 kỳ quan nổi tiếng của Phật giáo nói riêng và thế giới nói chung.