Người lớn cũng cần cổ tích

 

Với hàng loạt bộ phim được làm từ truyện cổ tích trong thời gian gần đây, người ta chợt hỏi, liệu đây có phải là trào lưu mới cho điện ảnh?

Bộ phim Snow White and the huntsman (Bạch Tuyết và chàng thợ săn) được hiện đại hóa từ truyện cổ tích quen thuộc, với sự góp mặt của Kristen Stewart, Charlize Theron, đã dẫn đầu doanh thu phòng vé ngay khi ra mắt. Đây là điều có thể dự đoán được với những ai từng xem sê ri Once upon a time (Ngày xửa ngày xưa) rất thành công khi chiếu trên kênh ABC.

Trào lưu phim cổ tích

Mặc dù truyện cổ tích vẫn khiến mỗi người thích thú khi nghĩ về một thế giới những phép màu, nhưng thời vàng son của truyện cổ tích, dân gian đã qua từ lâu. Một cuộc khảo sát ở Anh cho thấy ¼ các cặp bố mẹ không kể truyện cổ tích cho con mình trước 5 tuổi vì những câu chuyện khiến trẻ sợ. Cuộc khảo sát này cũng chỉ ra rằng nhiều câu chuyện đã trở nên quá cũ so với nhận thức khán giả hiện nay. Theo đó, 52% trong số 2.000 người lớn được hỏi cho rằng nàng Cinderella là một tấm gương xấu cho trẻ bởi cô ấy chỉ biết lau dọn suốt ngày. Hay như trong truyện Tấm Cám của Việt Nam, cách trả thù của Tấm cũng khiến người lớn phải cân nhắc khi kể cho trẻ em. Giải thích về điều này, nhà văn Anh Neil Gaiman nói: “Có thể Grimms không định viết truyện cho trẻ em. Việc sàng lọc để phù hợp cho trẻ xuất phát một cách tự nhiên từ nhu cầu cuộc sống và biến đổi theo thời gian”.

Bạch Tuyến và gã thợ săn thành công nhờ nhân vật nữ anh hùng là... nàng Bạch Tuyết.

Thế nhưng trào lưu làm phim từ cổ tích gần đây lại trỗi dậy. Riêng trong năm 2012 có đến hai phim về Bạch Tuyết (cùng với Mirror Mirror ra mắt cuối tháng 3). Trước đó, đạo diễn Twilight Catherine Hardwicke đã làm Red riding hood (Cô bé quàng khăn đỏ). Và cuối năm nay, nhà văn Philip Pullman đang chuẩn bị tung ra một loạt những phiên bản cổ tích về nàng Cinderella, Rapunzel và cả Bạch Tuyết. Còn bộ phim Jack and the Giant killer (Jack và gã khổng lồ) cũng đã có lịch công chiếu vào tháng 3.2013. Ở lĩnh vực truyền hình, sê-ri phim từ truyện cổ Grimms của đài ABC tiếp tục trở lại ở mùa thứ 2.

“Khát” nữ anh hùng

Gennifer Goodwin, diễn viên của Once upon a time, cho rằng phim cổ tích không chỉ dành cho trẻ em. “Tôi hiểu vì sao xã hội, đặc biệt là xã hội Mỹ vẫn hướng đến những truyện cổ tích, với thế giới phù thủy, ma cà rồng... Đó là một cách để phản ánh những điều kỳ quặc đang diễn ra trong xã hội từ 10 – 15 năm qua”. Theo diễn viên này, xu hướng làm sống lại truyện cổ tích, một mặt nhằm thoát khỏi những vấn đề của cuộc sống hằng ngày, mặt khác tạo nên một niềm tin khác bên cạnh sự nhờ cậy vào các siêu anh hùng. Vì thế, điện ảnh Hollywood đang diễn ra theo hai khuynh hướng song song: siêu anh hùng và cổ tích.

Seri cổ tích hiện đại Once upon a time rất thành công trên truyền hình Mỹ.

Theo bà Maria Tatar, phụ trách chương trình Dân gian và Huyền bí học của trường ĐH Havard, trong thế kỷ 19, các anh hùng đã phải trải qua giai đoạn khó khăn khi mà trẻ em luôn sống với những câu chuyện cổ do mẹ kể. Dưới áp lực đô thị hóa và công nghiệp hóa, dần con người mất đi thói quen kể chuyện. Qua hàng thập kỷ, những câu chuyện khoa học viễn tưởng hoành tráng đã dần chiếm thế thượng phong. Nếu như những câu chuyện cổ tích, nhân vật chính thường là nữ thì phim siêu anh hùng ngày nay lại quá tập trung vào các nhân vật nam. Thành công của các phim như The hunger games, Twilight cho thấy khán giả đang “khát” những câu chuyện về nữ đến mức nào. Nhân vật nữ không nhất thiết phải siêu đẳng nhưng họ cần ở vị trí trung tâm. Và nhu cầu này hoàn toàn được thỏa mãn ở những truyện cổ tích.

Tuy nhiên, việc hai bộ phim Red riding hood và Mirror Mirror thất bại ở phòng vé cho thấy cách làm mới quá đơn giản cũng khó đáp ứng được nhu cầu khán giả. Trong khi đó, sêri truyền hình Once upon a time lại rất thành công khi ẩn đi chất cổ tích. Điều này có thể cũng là chìa khóa để Bạch Tuyết và chàng thợ săn dù được làm lại từ nhân vật quá quen thuộc nhưng lại không hề cũ.

Kim Vân