Thanh tao trà sen Hà Nội

Một mùa sen nữa lại về trong cái nắng vàng oi ả đầu hạ. Sen về, đó cũng là lúc cái thú thanh tao thưởng trà sen của người Hà thành lại được dịp thể hiện.

Như một cái hẹn, cứ khi nào thấy hoa phượng đỏ rực làm cháy cả góc phố, bằng lăng tỏa màu tím thẫm bên hiên nhà ai…và tiếng ve thì râm ran khiến lòng người thêm rạo rực là lòng tôi lại khấp khởi đợi chờ mùa sen.

Mùa sen về, chẳng cần ai phải nhắc. Người ta cứ thế kéo nhau tới những đầm ở Hồ Tây để chụp ảnh, để trò chuyện, để ngắm hoa, để lòng được tĩnh lại sau những phút giây bộn bề của cuộc sống. Mà cũng lạ, những người sành sen thường bảo, hương sen tinh khôi nhất là vào lúc chiều tà. Thế nhưng, ở Hà Nội, đầm sen đông vui và tấp nập nhất lại là vào lúc sáng sớm.

Ảnh minh họa

Khi mặt trời còn lấp ló sau rặng cây, cái nắng mai mới chỉ kịp gõ cửa. Giữa một khoảng không bao la rộng lớn, hơi lạnh ban đêm dần bị xua đi. Đâu đó, tiếng khua chèo mái thuyền nhè nhẹ khỏa nước làm vỡ tan bầu không khí của buổi sớm, đó là lúc những người dân cần mẫn đi làm công việc quen thuộc của mình – hái sen ướp trà.

Chiếc thuyền cứ nhè nhẹ rẽ sóng trôi đi. Từng bông sen được nâng niu cẩn thận, sen ôm lấy trà, ướp thứ hương thơm nhẹ nhàng thanh khiết của mình để giúp trà thêm hương. Người Hà Nội gọi thứ trà được ướp một cách cầu kỳ và tinh tế như thế là trà sen.

Đứng trong vô vàn những loại trà khác như trà hoa cúc, trà hoa mai…thì trà sen vẫn được người Hà Nội ưu ái hơn hẳn. Tháng sáu, mùa sen về, sen theo chân những gánh hàng rong ùa ra phố mang đến một dáng vẻ mới cho Hà Nội cổ kính. Sen tràn ngập khắp phố phường, sen hòa mình trong những món ăn và “hóa thân” thành hương thơm trong những ấm trà.

Ướp trà sen đã khó, nhưng cái khó hơn chính là việc thưởng thức trà sen như thế nào để cảm nhận hết tinh hoa của chén trà mới là quan trọng.  Nói về thú thưởng trà, có lẽ không nơi đâu có thể sánh với người Hà Nội. Chính sự cầu kỳ và tinh tế trong cách thưởng trà của người dân Kẻ chợ đã khiến thú vui tao nhã này trở nên đặc biệt hơn so với nhiều vùng khác.

Ảnh minh họa

Sau khi rót trà ra tách, người thưởng thức phải nâng niu chén trà, áp hai bàn tay vào chén để cảm nhận hơi ấm tỏa ra, sau đó chậm rãi đưa lên mũi ngửi, cảm nhận hương của chén trà rồi mới thong thả nhấp từng ngụm một để lắng nghe vị chát nơi đầu lưỡi và ngọt dần nơi cổ họng. Thưởng thức trà sen cần sự tinh tế đến tỉ mỉ, không ai uống trà sen khi chén trà đã nguội, lại càng không ai vội vàng uống hết khi chén trà vẫn còn nóng. Người ta bảo, uống trà sen như vậy là đã làm mất đi cái thanh của chén trà.

Thưởng thức trà sen là phải cảm nhận không chỉ bằng vị giác mà bằng tất cả những giác quan trên cơ thể, có thể mới thấm thía, mởi hiểu hết được tinh hoa ý nghĩa của chén trà.

Thủa xưa, thưởng trà sen được coi là một nghệ thuật của những người Hà Nội gốc, cái thú được dạo quanh hồ sen những sáng sớm, ngắm nhìn Tây Hồ lộng gió, nhâm nhi chén trà và đàm đạo chuyện thế gian là thói quen của nhiều người. Nhưng giờ đây, dòng chảy của thời gian dường như đã làm mờ nhạt thói quen ấy. Người ta uống trà lúc này chỉ là để giải khát hoặc uống cho có, ít người có thời gian để thưởng trà theo đúng cách.

Tuy nhiên, nếu một lúc nào đó, rảnh rỗi, người ta lại muốn được tìm về với những thói quen thủa xưa, được thảnh thơi nhấp ngụm trà sen, lắng nghe dòng thời gian trôi đi và cùng nhau nói về những chuyện đã qua…

Mai Tân